Zwyrodnienie nadgarstka – przyczyny i objawy
Zwyrodnienie stawu nadgarstka to choroba o charakterze przewlekłym, która rozwija się na skutek zaburzeń w produkcji chrząstki stawowej. Obecność chrząstki zapewnia amortyzację ruchów stawu oraz eliminację tarcia pomiędzy nasadami sąsiadujących kości. Na skutek degradacji chrząstki staw traci swą elastyczność i szybciej się zużywa. Z czasem dochodzi do uszkodzenia struktur znajdujących się pod chrząstką stawową, czyli torebki stawowej, więzadeł, ścięgien i mięśni.
Zmiany te wiążą się z występowaniem uciążliwych dolegliwości. Zwyrodnienie nadgarstka objawia się przede wszystkim bólem i sztywnością stawu, które są najbardziej odczuwalne po dłuższym czasie unieruchomienia ręki, np. po nocy. W dalszej kolejności dochodzi zmiany obrysu stawu (powodowanej zmianą osi stawu, wysiękiem oraz występowaniem narośli kostnych – osteofitów) oraz obniżenia ruchomości ręki w nadgarstku. Pacjent może zgłaszać również trzeszczenia i przeskakiwania w nadgarstku.
Tępy, głęboki ból w nadgarstku nasilający się przy intensywnym manewrowaniu dłonią oraz poranna sztywność ustępująca po rozruszaniu się to typowe objawy choroby zwyrodnieniowej stawów. Zwyrodnienie nadgarstka najczęściej jest efektem długotrwałych przeciążeń. Jakie czynniki im sprzyjają i jak radzić sobie z dotkliwymi objawami?
Do czynników, które zwiększają ryzyko wystąpienia zwyrodnienia stawu nadgarstkowego należą:
- regularne przeciążanie nadgarstka – typowe zwłaszcza dla pracowników biurowych, fryzjerów czy mechaników,
- narażenie na wibracje – głównie ze względu na wykonywaną pracę zawodową, związaną np. z obsługą maszyn,
- uprawianie sportów angażujących nadgarstek – tenis, squash, ping-pong, podnoszenie ciężarów,
- zaburzenia anatomiczne – pooperacyjne, pourazowe i wrodzone.
Ryzyko wystąpienia zmian zwyrodnieniowych w nadgarstku rośnie wraz z wiekiem. Znaczenie ma również płeć – choroba częściej rozwija się u kobiet.
Leczenie zwyrodnienia stawu nadgarstka
Nie istnieje obecnie żaden w pełni skuteczny lek, który hamowałby niszczenie chrząstki. Podjęcie terapii oraz odpowiednio dobranej rehabilitacji jest jednak konieczne – zignorowanie objawów zdecydowanie zwiększa ryzyko rozwoju poważnych zmian na stale ograniczających funkcje nadgarstka.
Leczenie niefarmakologiczne obejmuje przede wszystkim:
- odciążenie nadgarstka – w tym celu stosuje się ortezy dłoni, których zadaniem jest stabilizacja ręki w nadgarstku i zapobieganie niepożądanym ruchom dłonią;
- ćwiczenia – wzmacniają siłę mięśniową i pozwalają zachować ruchomość stawu; zaleca się np. regularne ściskanie w dłoni miękkiej piłeczki wielkości piłki od tenisa.
Istotnym elementem postępowania terapeutycznego są zabiegi fizykoterapeutyczne, m.in:
- krioterapia – działa przeciwbólowo i przeciwzapalnie,
- magnetoterapia – łagodzi ból, przyspiesza regenerację tkanek,
- ultradźwięki – również sprzyjają uśmierzaniu bólu i łagodzą procesy zapalne, dodatkowo rozluźniają napięte mięśnie
- terapia manualna – poprawia zakres ruchomości ręki w nadgarstku.
O tym, co na zwyrodnienie nadgarstka w przypadku danego pacjenta będzie najlepsze, zawsze powinien decydować lekarz.
Do domowych sposobów na zwyrodnienie nadgarstka należy stosowanie żelów lub maści zawierających substancje z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (np. ibuprofen, ketoprofen, diklofenak, naproksen).
Przy nagłym zaostrzeniu choroby mogą być wskazane środki opoidowe (nie można zażywać ich bez konsultacji ze specjalistą). Sposobem na złagodzenie silnego bólu jest podanie leku (kwasu hialuronowego, glikokortykosteroidów) bezpośrednio do torebki stawowej.