Problemy jelitowe spowodowane niepokojem, stresem i nerwowością są częścią dość powszechnej symptomatologii przez całe życie i mogą negatywnie zakłócać nasze codzienne życie.
Dlaczego lęk powoduje gazy?
Powietrze w żołądku to zaburzenie układu pokarmowego spowodowane nadmiernym połykaniem gazu wraz z wprowadzaniem pokarmu lub częstym przełykaniem śliny. Gdy powietrze gromadzi się w żołądku, nazywa się to aerofagią, natomiast gdy gaz jest obecny w jelicie — meteoryzmem.
Powietrze w żołądku jest zjawiskiem zupełnie normalnym, pojawiającym się mimowolnie podczas mówienia oraz w trakcie jedzenia lub picia. Czasami jednak nadmierna ilość powietrza może zgromadzić się w żołądku w wyniku zbyt szybkiego jedzenia, niedogryzania pokarmu lub mówienia podczas jedzenia. W rzeczywistości nawet niepokój podczas jedzenia, związany z emocją lub niekomfortowym stanem, może sprzyjać nabieraniu powietrza w żołądku, ponieważ istnieje tendencja do jedzenia z otwartymi ustami, szybkiego i słabego żucia.
Konsekwencje lęku i stresu na żołądek.
Istnieje związek między stresem a żołądkiem, który objawia się na poziomie nerwowym i hormonalnym. Po pierwsze, warunki silnego emocjonalnego lęku mogą prowadzić do nadmiernej produkcji kortyzolu i adrenaliny, dwóch hormonów, które mogą mieć wpływ na układ pokarmowy, np. zwiększoną produkcję kwasów lub stany zapalne błony śluzowej.
Dodatkowo typowa dla stresu nadpobudliwość układu nerwowego może powodować problemy z produkcją soków żołądkowych i motoryką przewodu pokarmowego, utrudniając trawienie i przyswajanie pokarmów. Z tych ogólnych mechanizmów wywodzą się uciążliwe objawy, które należą do somatyzacji lęku i stresu, czyli cielesnych manifestacji stanów psychologicznego niepokoju.
Dlaczego lęk powoduje wzdęcia brzucha?
Związek między lękiem lub stresem a wzdęciami brzucha jest bardziej złożony. Z jednej strony stan zapalny błony śluzowej prowadzi do złego trawienia. Z drugiej strony, lęk i/lub stres oraz zwiększone wydzielanie kwasu mogą powodować skurcze w końcowej części żołądka (odźwiernik), zaburzając mechanizmy opróżniania żołądka. Na ogół powoduje to uczucie pełności i napięcia w brzuchu, zwłaszcza po posiłkach.
Z drugiej strony należy podkreślić, że ze względu na zmienioną motorykę mięśniówki żołądka, osoba cierpiąca na lęk lub będąca w dużym stresie może odczuwać wzdęcie brzucha nawet wtedy, gdy nic nie jadła. Z tego samego powodu w tych przypadkach uczucie pełności i napięcia brzucha często obejmuje jelita, zwłaszcza okrężnicę, i będzie zaburzać regularność ich głównych funkcji.
Jak czuje się żołądek w przypadku niepokoju?
Jeśli do wprowadzonego przez usta powietrza dołączą wcześniej istniejące wzdęcia, spowodowane np. zaburzeniami trawienia, stanie się to czynnikiem nasilającym i wzmocni objawy. W takich przypadkach dochodzi do wzdęcia brzucha i zwiększenia jego bolesnego napięcia. Może też wystąpić uczucie nadmiernego unoszenia się brzucha lub wrażenie posiadania w brzuchu balonu pełnego powietrza. Ostatecznie, gdy ten stan występuje, osoba nie czuje się już całkowicie we własnej skórze.
Oprócz bólu fizycznego i dyskomfortu istnieją inne czynniki o dużym znaczeniu psychologicznym i społecznym. Z brzuchem pełnym powietrza i koniecznością jego eliminacji trudno pozwolić sobie na normalne kontakty towarzyskie, nie mówiąc już o zakłopotaniu, jakie mogą wywołać objawy związane z niekontrolowanym i mniej lub bardziej nagłym wydalaniem tych gazów.
Jak uniknąć gazów z powodu lęku?
Istnieje wiele środków zaradczych na rozstrój żołądka spowodowany niepokojem i stresem. Przede wszystkim należy stosować odpowiednią dietę i przyjąć zrównoważony styl życia, starając się unikać frenetycznych rytmów często narzucanych przez zobowiązania życia codziennego. Należy więc poświęcić odpowiednią ilość czasu na każdy posiłek i skupić się na dobrym i długim żuciu, unikając przejadania się.
Ważne jest również, aby unikać zachowań takich jak trzymanie otwartych ust podczas żucia, ponieważ może to pozwolić na dostanie się zbyt dużej ilości powietrza wraz z pokarmem. Dieta powinna być zróżnicowana i zbilansowana, pozbawiona pokarmów ciężkostrawnych i bogata w pokarmy bogate w witaminy, zwłaszcza z grupy B, przydatne do wytwarzania energii niezbędnej dla zdrowia układu nerwowego. Niezbędne jest również poświęcenie czasu na odpoczynek, aktywność fizyczną i czas wolny, aby odzyskać właściwą równowagę psychiczną.
Kilka praktycznych porad.
- Nie jedz zbyt szybko — unikaj wkładania do ust drugiego kęsa przed połknięciem poprzedniego.
- Nie jest wskazane picie przez słomkę, gdyż zasysanie prowadzi do połykania większej ilości powietrza.
- Nie pal — oprócz tego, że powoduje aerofagię, palenie może prowadzić do złego trawienia i zapalenia przewodu pokarmowego.
- Usiądź przy stole ze spokojem i zjedz w relaksującej atmosferze.
- Żuj spokojnie, dokładnie i z zamkniętymi ustami.
- Pij powoli i małymi łykami, unikając napojów zbyt gorących lub zbyt zimnych.
Jedz w wygodnej pozycji, ale trzymaj plecy prosto, aby ułatwić jedzenie w dół do żołądka. - Po jedzeniu wybierz się na 15-minutowy spacer.
