Po co człowiekowi się pocić?
Pot jest produktem gruczołów potowych, które zarządzają ośrodkiem termoregulacji w mózgu. Nie jest on jak zwykła woda, ponieważ zawiera również sód i chlor, stąd słonawy smak. Pocenie się kontroluje temperaturę ciała: jeśli wzrasta, organizm otrzymuje sygnał i wydala nadmiar energii cieplnej.
Na przykład, kiedy ćwiczysz, twoje mięśnie intensywnie się kurczą i uwalnia się mnóstwo energii. Organizm wykorzystuje część z nich na własne potrzeby, a część zostaje przekształcona w ciepło. Jeśli masz dużo ciepła, twój mózg będzie o tym wiedział i nakaże twoim gruczołom potowym coś z tym zrobić. Wypłuczą wodę i minerały oraz obniżą temperaturę. Stres również podnosi temperaturę — wydziela się adrenalina, która rozszerza naczynia krwionośne i szybciej ogrzewa ciało. Ośrodek termoregulacji reaguje również na ostre potrawy, dlatego możesz się spocić, jeśli zjesz danie z papryką chili.
Twoje gruczoły nie są równomiernie rozmieszczone na całym ciele. W pachach, dłoniach i stopach jest ich więcej, dlatego te miejsca szybciej się moczą. Średnia liczba gruczołów u człowieka wynosi 2-4 mln.
Korzystnie jest się pocić. Dzięki temu można przebiec maraton bez zatrzymywania się i bez przegrzania. Najważniejsze to pić więcej wody, żeby się nie odwodnić.
Jaką ilość potu uważa się za normalną?
Trudno podać dokładną liczbę — zależy to od Twojej osobowości i intensywności treningu w ciągu dnia. Średnio 500-600 ml dziennie to norma. Tyle właśnie potu wyparowuje ze skóry w ciągu dnia w temperaturze +20°C. Normalnym zjawiskiem jest również utrata około 3 litrów potu w czasie upałów i podczas forsownych ćwiczeń.
Kieruj się tym, co czujesz. Jeśli twoje ubrania pozostają suche w ciągu dnia i tylko twoje pachy pocą się, gdy robi się gorąco, jesteś w porządku. Pocenie się w czasie upałów to normalna reakcja organizmu, nie ma się czym przejmować. Jednak pocenie się niezależnie od pogody i pory roku, w spoczynku, a nawet we śnie to możliwy objaw nadpotliwości.
Czym jest nadpotliwość i dlaczego występuje?
Nadpotliwość to stan nadmiernego i niekontrolowanego pocenia się. To znaczy, że ciało paruje z powierzchni skóry niepotrzebnie i w tak dużych ilościach, że powoduje to dyskomfort. Ciągłe myśli o swoim wyglądzie i higienie, w połączeniu z lękiem przed publicznym poceniem się, utrudniają życie. W jednym z badań 69% uczestników przyznało, że choroba miała silny wpływ na ich nastrój i zdrowie psychiczne.
Wyróżnia się nadpotliwość pierwotną i wtórną. Pierwotna nie ma oczywistej przyczyny — gruczoły potowe są bardziej aktywne, ale nie wiadomo dlaczego. Może to być problem dziedziczny, ale naukowcy nie ustalili jeszcze, który gen jest nosicielem tego zjawiska.
Nadpotliwość wtórna jest objawem jakiegoś innego schorzenia, a częściej poci się całe ciało.
Jak zlikwidować objawy nadpotliwości?
Te proste wskazówki mogą sprawić, że Twoje życie będzie nieco łatwiejsze.
Noś ubrania z lekkich, oddychających tkanin. Dotyczy to naturalnych tkanin bawełnianych, lnianych i jedwabnych. Nie noś syntetycznych ubrań, mogą one zatrzymywać pot.
Zabierz ze sobą ubranie na zmianę, gdy wychodzisz w upalne dni lub gdy trenujesz.
Bierz częste prysznice. Prysznic minimum dwa razy dziennie. Używaj mydła i żelu pod prysznic oznaczonego "do skóry suchej i atopowej", aby nie uszkodzić naskórka. Sama nadpotliwość zwiększa ryzyko infekcji skórnych o 300%, a jeśli skóra jest sucha, dochodzą do tego podrażnienia.
Leki i zabiegi
Antyperspiranty. Terapię nadpotliwości rozpoczyna się zwykle od antyperspirantów zawierających 20% chlorku glinu. Zatykają gruczoły potowe, ale chwilowo, bo skóra jest stale odnawiana. Dlatego produkt powinien być stosowany seryjnie. Antyperspirant z chlorkiem glinu można kupić samemu bez recepty. Niektórzy uważają, że to pomaga i leczenie nadmiernej potliwości kończy się na tym etapie.
Zastrzyki z botoksu. Zatwierdzony przez amerykańską FDA, która odpowiada za kontrolę bezpieczeństwa dodatków do żywności i leków. Zastrzyki można podawać wszędzie tam, gdzie masz skłonność do pocenia się — pod pachami, na dłoniach, stopach, szyi. Kurs zastrzyków trwa 6-9 miesięcy.
Leki antycholinergiczne. Blokują substancję acetylocholinę, która jest głównym uczestnikiem transmisji nerwowo-mięśniowej. Zatrzymanie go oznacza zatrzymanie przekazywania przez gruczoły sygnału z mózgu do produkcji potu. Działają ogólnoustrojowo i wpływają na cały organizm, dlatego istnieje ryzyko wystąpienia skutków ubocznych — suchość w ustach, zaparcia, palpitacje serca. Sprawdź z lekarzem ogólnym, czy jest to bezpieczne dla Ciebie, aby wziąć ten środek.
Jonoforeza. Specjalny aparat przewodzi przez wodę prąd o niskiej częstotliwości i zmniejsza intensywność pocenia się. Najczęściej stosuje się go na dłoniach i stopach. Jest to metoda kontrowersyjna — z jednej strony jest wymieniana w wytycznych klinicznych jako skuteczny sposób walki z poceniem się, z drugiej — dokładny mechanizm działania nie jest znany, a badania kliniczne przeprowadzono w latach 80-tych.
Mikrofalowe niszczenie gruczołów potowych. Jest to nowa metoda sprzętowa, która usuwa owłosienie ciała i wyłącza gruczoły potowe — przypuszczalnie na stałe. Nazywa się on systemem MiraDry. Nie można jeszcze potwierdzić lub zaprzeczyć jego skuteczności — istnieje tylko jedno badanie kliniczne dotyczące jego stosowania.
